Przeciwdziałanie przemocy

Zgodnie z Ustawą z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób (…), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc w rodzinie występuje we wszystkich grupach społecznych niezależnie od poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej, rzadko bywa jednorazowym incydentem – jeżeli nie zostanie podjęte stanowcze działanie wobec sprawcy przemoc się powtórzy.

Cechy charakterystyczne przemocy

  • intencjonalność – jest zamierzonym działaniem człowieka, ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie osoby,
  • nierówność sił – w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą, ofiara jest słabsza, a sprawca silniejszy,
  • naruszanie praw i dóbr osobistych – sprawca wykorzystuje swoją przewagę i narusza podstawowe prawa ofiary (prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku),
  • powodowanie cierpienia i bólu – sprawca naraża zdrowie ofiary na poważne szkody, również zagrażające jej życiu, doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony.

Rodzaje i formy przemocy

Rodzaj Przykładowe formy zachowań
fizyczna popychanie, uderzanie, wykręcanie rąk, duszenie, kopanie, spoliczkowanie, uszkodzenia ciała (zasinienia, zadrapania, krwawienia, oparzenia)
psychiczna izolacja, wyzwiska, ośmieszanie, groźby, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów, krytykowanie, poniżanie, demoralizacja, ciągłe niepokojenie
seksualna przedmiotowe traktowanie drugiej osoby w celu zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych, zmuszanie do nieakceptowanych przez drugą osobę praktyk i zachowań seksualnych
ekonomiczna uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie dostępu do wspólnych środków finansowych i dóbr materialnych, niezaspokajanie materialnych potrzeb rodziny
zaniedbanie niezaspokajanie podstawowych potrzeb emocjonalnych i fizycznych przez opiekuna prawnego dziecka tj. odrzucenie emocjonalne dziecka, brak zainteresowania jego rozwojem, sytuacją życiową, problemami, a także stanem zdrowia, czy higieną, niezaspokajanie potrzeb żywieniowych i związanych z ubiorem

W ramach ustawy osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:

  1. poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego,
  2. interwencji kryzysowej i wsparcia,
  3. ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej,
  4. zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,
  5. badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie (…)

PROCEDURA „NIEBIESKIE KARTY”

W przypadku podejrzenia występowania zjawiska przemocy w rodzinie wszczynana jest procedura „Niebieskie Karty”. Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu właśnie o tę procedurę. Obejmuje ona ogół czynności realizowanych przez służby w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej. Procedura wszczynana jest w sytuacji, gdy dany podmiot w toku prowadzonych czynności służbowych powziął podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny, w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem tego typu przemocy. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada obowiązek prowadzenia procedury „Niebieskie Karty” na przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, policji, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia.

Dokumentem wszczynającym procedurę i stwierdzającym podejrzenie występowania przemocy domowej jest formularz „Niebieska Karta – A”, który wypełniany jest przez przedstawiciela jednego z w/w podmiotów. Wszczęcie procedury poprzez wypełnienie formularza może odbyć się w różnych okolicznościach: podczas interwencji patrolu policyjnego w domu, w Ośrodku Pomocy Społecznej, podczas wizyty pracownika socjalnego w środowisku czy na przykład w szkole, do której uczęszcza dziecko. „Niebieska Karta – B”, która stanowi zbiór przydatnych informacji powinna być przekazana osobie doświadczającej przemocy po wypełnieniu części A. Elementami procedury „Niebieskie Karty” jest również cześć „Niebieska karta – C” oraz „Niebieska Karta – D”, które wypełniane są w toku podejmowania kolejnych czynności. Wypełnioną „Niebieską Kartę – A” przekazuje się Przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego działającego na terenie Gminy Zamość. w ciągu 7 dni od daty jej wypełnienia.

ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY I GRUPY ROBOCZE

Z procedurą „Niebieskie Karty” nierozerwalnie związana jest działalność Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych. Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów prezentujących różne dziedziny, współpracujących ze sobą w celu budowania lokalnego systemu wsparcia dla rodziny zgodnie z zapisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz zsynchronizowania i wypracowania standardów współpracy przedstawicieli różnych grup zawodowych i społecznych pracujących i zajmujących się problematyką przemocy. Do pracy z konkretną rodziną powoływane są grupy robocze, w skład których wchodzą osoby bezpośrednio pracujące z konkretną rodziną lub znające jej sytuację.
Skład grup roboczych może zmieniać się w zależności od bieżącej sytuacji rodziny, potrzeb i działań. Zadaniem grupy roboczej jest opracowanie planu pomocy i taki podział zadań między jej członków, by praca z rodziną przyniosła jak najlepsze efekty. Głównym celem pracy przedstawicieli służb w ramach grup roboczych jest zatrzymanie zjawiska przemocy występującej w danej rodzinie.

Jeżeli jesteś osobą doznającą przemocy domowej:

  • zgłoś się do Ośrodka Pomocy Społecznej,
  • poinformuj dzielnicowego o doświadczaniu przemocy;
  • gdy w Twoim domu dochodzi do awantur nie bój się wzywać Policję (poinformuj policjanta o doświadczaniu przemocy domowej);
  • jeśli doznajesz przemocy fizycznej możesz zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu i poprosić o bezpłatne zaświadczenie lekarskie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie;
  • jeśli osoba stosująca wobec Ciebie przemoc nadużywa alkoholu możesz zgłosić ten problem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która mieści się w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Zamościu ul. Partyzantów 94;
  • masz prawo do złożenia na Policji lub w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę, która krzywdzi Ciebie lub Twoją rodzinę.

GDZIE SZUKAĆ POMOCY:

 

Ośrodek Pomocy Społecznej w Zamościu,
ul. Szczebrzeska 120
tel. (84) 638 52 01
fax (84) 638 52 01,
e-mail: gops_zamosc@zamosc.org.pl
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych tel. (84) 638 52 01
Komenda Miejska Policji w Zamościu,
ul. Wyszyńskiego 2
tel. centrala:  (84) 677 19 00
Prokuratura Rejonowa w Zamościu,
ul. Szczebrzeska 47
tel. 84 651 72 00
fax. 84 651 72 00;
e-mail: pr.zamosc@zamosc.po.gov.pl

Bazy teleadresowe podmiotów oraz organizacji pozarządowych świadczących usługi dla osób i rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie:  kliknij link: